برداشت اول از «پنجاه‌وهفتی‌ترین» گفتمان جمهوری اسلامی

به گزارش مجله خبری نگار،مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با همکاری مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران، تازه‌ترین شماره از ماهنامه گفتمانی راهبردی «برداشت اول» را با مروری بر سرفصل‌های گفتمان «عدالت و جمهوریت» دولت سیزدهم در ۳۴۰ صفحه منتشر کرد.

نخستین شماره این ماهنامه گفتمانی راهبردی اردیبهشت سال جاری منتشر شد تا آغازگر پیوندی میان امر سیاسی و امر سیاستی در دولت سیزدهم در حوزه گفتمانی باشد. این نشریه به صاحب امتیازی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، مدیر مسئولی «محمدصادق خیاطیان» و با همکاری موسسه فرهنگی، مطبوعاتی ایران منتشر می‌شود.

در شماره اردیبهشت ماه برداشت اول، یادداشت‌هایی از «شهریار زرشناس»، آیت الله «عباس کعبی» عضو مجلس خبرگان رهبری، «جملیه علم‌الهدی» دانشیار دانشگاه شهید بهشتی درباب چالش‌های نهادی دولت در اجرای عدالت منتشر شد.

«حسین راغفر» استاد اقتصاد دانشگاه «الزهراء» هم در شماره نخست درباره علل بروز ناآرامی‌های اجتماعی، «عماد افروغ» درباره بررسی بنیاد‌های مشترک دو مفهوم عدالت و جمهوریت و «مصطفی زمانیان» پژوهشگر سیاست‌گذاری عمومی و عضو ستاد راهبری تحول دولت درباره سند تحول و ارتقا از مرحله برنامه‌داری به برنامه‌مداری با این نشریه سخن گفتند.

مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری به عنوان یکی از مهم‌ترین متولیان تدوین و تبیین و اعلام گفتمان دولت‌ها، در دولت سیزدهم کوشیده است، «عدالت» و «جمهوریت» را به عنوان دو بال دولت برای پرواز در سپهر سیاست را ترسیم کند در شماره سوم و چهارم این نشریه در مجموع چهار پرونده مشخص برای مشخص ساختن خطوط اصلی این گفتمان ارائه شده است.

جامعه‌شناسی سیاسی انتخابات ۲۸خرداد۱۴۰۰

اولین پرونده این شماره، به‌مناسبت اولین سالگرد سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران به جامعه‌شناسی سیاسی انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ پرداخته و به این بهانه به گفتگو با «محمدمهدی اسماعیلی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پرداخته است. عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران در این گفت‌وگوی اختصاصی که با عنوان «عدالت و جمهوریت، پنجاه‌وهفتی‌ترین گفتمان» به انتشار رسیده، ضمن بازخوانی زمینه‌های سیاسی اجتماعی سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران به صورت‌بندی گفتمانی که آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» در این انتخابات نمایندگی کرده است، می‌پردازد و می‌گوید: «دولت سیزدهم عمیقاً به دو مقولۀ عدالت و جمهوریت پایبند است. عدالت را برای جمهور مردم می‌خواهد و جمهور مردم را پشتوانۀ برقراری عدالت می‌داند؛ یعنی این دو، یک نسبت رفت‌وبرگشتی با هم دارند». در ادامه این پرونده، داود مهدوی‌زادگان در یادداشت «ایرانیان و خواست دگربودگی» و محمدعلی فتح‌اللهی در یادداشت «دوران جدید جمهوری» به بازخوانی لایه‌های بنیادی رخداد انتخابات ۲۸خرداد ۱۴۰۰ می‌پردازند.

گفتمان دولت سیزدهم: عدالت و جمهوریت

با تثبیت گفتمان دولت سیزدهم براساس ارکان «عدالت و جمهوریت»، دومین و مهم‌ترین پرونده شماره اخیر ماهنامۀ «برداشت اول» به بازکاوی دال‌های مرکزی این گفتمان اختصاص یافته است.

در ابتدای پرونده گفتمان دولت سیزدهم، «برداشت اول» گفت‌وگویی با «سیداحسان خاندوزی»، وزیر امور اقتصادی و دارایی، انجام داده است. عضو هیأت‌علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی در این گفتگو که با نام «جمهوری اقتصادی؛ شرط عدالت اقتصادی» منتشر شده، به بازتاب گفتمان «عدالت و جمهوریت» در سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم می‌پردازد و به این پرسش پاسخ می‌دهد که دولت سیزدهم چگونه با جمهوری‌خواهی در اقتصاد، برقراری عدالت اقتصادی را دنبال می‌کند؟

در بخش دیگر این پرونده، اساتیدی همچون محسن اراکی، احمد مبلغی، نجف لک‌زایی، سیدسجاد ایزدهی و حسین سوزنچی به سویه‌های فقهی و صورت‌بندی دینی گفتمان عدالت و جمهوریت توجه نشان دادند. در ادامه نیز عماد افروغ، خیرالله پروین و احمدحبیب‌نژاد نیز از جنبه فلسفۀ حق و حقوق اساسی به گفتمان «عدالت و جمهوریت» نگریسته‌اند.

در ادامه پرونده گفتمان دولت سیزدهم، آثاری از ابراهیم برزگر، شهریار زرشناس، غلامرضا جمشیدیها، محمد پزشکی، سیدحسین شهرستانی، سیدمجید امامی، مهدی حسین‌زاده یزدی، نجمه کیخا، علی‌رضا زهیری، مختار نوری، محمدرضا قائمی‌نیک، مرتضی مرتضوی کاخکی، مهدی جمشیدی، حسین محمدی‌سیرت، مصطفی غفاری، علی‌رضا سجادیه، محمدحسین طاهری خسروشاهی، محمود ذکاوت و میثم ظهوریان نشر یافته که به بنیاد‌های علمی و نیاز‌های سیاسی گفتمان «عدالت و جمهوریت» پرداخته‌اند.

دیپلماسی علمی در دولت سیزدهم

در پرونده «دیپلماسی علمی» گزارشی اختصاصی و تفصیلی از نشست «دیپلماسی علمی و فناوری؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها» منتشر شده که دیدگاه‌های سیاست‌گذاران و دولتمردانی همانند «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه، «محمدعلی زلفی‌گل»، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، «بهرام عین‌اللهی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و «محمدصادق خیاطیان»، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، ارائه شده است.

در ادامه این پرونده، علی‌رضا کوهکن با مقاله «به دنبال امیرکبیر» به بررسی دیپلماسی علمی در دولت سیزدهم توجه کرده و راهکار‌هایی برای بهبود دیپلماسی علمی در کشور ارائه داده است. علی‌رضا خسروی نیز در نوشته‌ای به‌نام «علم دیپلماسی علمی» الزامات گفتمانی پیشبرد دیپلماسی علمی را بررسیده و با توجه به این‌که دیپلماسی علمی می‌کوشد راهکاری بیابد که چگونه همزمان از روابط دیپلماتیک برای جذب علم و فناوری نوین به ایران و نیز انتقال علم و فناوری ایرانی برای تأمین منافع ملی بهره برد، به این پرسش پرداخته که چرا تا کنون دیپلماسی علمی در سیاست خارجی ایران اولویت نداشته است؟

اسرائیل به‌مثابه رژیم ترور

آخرین پرونده شماره دوم از ماهنامۀ برداشت اول به‌بهانه ترور شهید حسن صیادخدایی به دست تروریسم دولتی اسرائیل، در گفتگو‌هایی با ابراهیم متقی و سیدهادی برهانی و یادداشت‌هایی از سیدجواد طاهایی، کورش علیانی و سیروس فیضی به موضوعاتی مانند لزوم بازروایی اسرائیل برای جامعۀ ایران و ضرورت بازدارندگی نامتقارن می‌پردازد. در ادامه، بریده‌ای منتشرنشده از ترجمه جلد سوم کتاب «تو زودتر بکش» نوشته رونین برگمن همراه با یادداشتی از وحید خضاب که ترجمه کتاب را در دست دارد، منتشر شده است.